do góry

Gimnazjum Królewskie, ob. Liceum Ogólnokształcące nr III (1879–1881)

Gmach szkolny został wzniesiony w latach 1879–1881 przez państwo pruskie w stylu neorenesansu. Otwarcie gimnazjum nastąpiło w kwietniu 1882 r. Jest to zarazem pierwszy nowoczesny budynek szkolny w Lesznie. Piętrowa budowla charakteryzuje się jeszcze dziś okazałymi witrażami w auli na piętrze oraz dekoracyjną ceramiką w elewacjach. Od 1882 r. służy nieprzerwanie celom edukacyjnym.

The Royal Gymnasium, at present Secondary School of General Education No.3 (18791881)

The school building was erected in the years 1879–1881 by the Prussian State in the Neo-Renaissance style. The Gymnasium was opened in April 1882. It was the first modern school building in Leszno. This one-storey building features impressive stained-glass windows in the assembly hall on the first floor and decorative ceramics on the elevations which have been preserved until today. Since 1882, the building has been uninterruptedly used for educational purposes. 

Czytaj więcej

Tradycje gimnazjum w Lesznie sięgają czasów braci czeskich i słynnego pedagoga Jana Amosa Komeńskiego, który rozsławił placówkę daleko poza granicami miasta. Jeszcze w pierwszej połowie XIX w. gimnazjum znajdowało się w bezpośrednim sąsiedztwie zboru kalwińskiego św. Jana, przy ob. ul. Bolesława Chrobrego nr 32 (Comeniusstrasse). W 1845 r. fiskus pruski zakupił na ob. pl. Tadeusza Kościuszki (Schlossplatz) od księcia Augusta Antoniego Sułkowskiego pałac, który po przeprowadzonej błyskawicznie adaptacji, stał się jeszcze w tym samym roku nową siedzibą gimnazjum. W pałacu Sułkowskich gimnazjum funkcjonowało prawie 40 lat, ale gmach ten od początku nie nadawał się do pełnienia funkcji edukacyjnych.

W związku z tym, pod koniec lat 70. XIX w. zapadła decyzja o budowie zupełnie nowego budynku szkolnego dla gimnazjum. Do prac budowlanych przystąpiono wiosną 1879 r., ale skomplikowane warunki glebowe utrudniły znacznie postęp robót. Co prawda nowy gmach zadaszono jeszcze w 1879 r., ale wykończono ostatecznie dopiero w 1881 r. Oprócz gimnazjum konieczne było także przygotowanie mieszkania dla dyrektora placówki, urządzonego ostatecznie w domu przy ob. ul. Gabriela Narutowicza (Kaiser Friedrichstrasse). W konsekwencji, uroczyste przekazanie gimnazjum do eksploatacji nastąpiło dopiero 19 kwietnia 1882 r.

Gmach szkolny wzniesiono w północnej części przypałacowego parku. Królewskie Gimnazjum, nazwane z czasem Gimnazjum Komeńskiego (Comenius-Gymnasium), jako szkoła państwowa stanowiło pod każdym względem sztandarowy przykład pruskiego budownictwa szkolnego końca XIX w. Budowla była długa na 53,5 m, z wpisanymi w elewacje frontowe, szerokimi na ok. 20 m i mocno wysuniętymi z bryły, ryzalitami, tworzącymi de facto masyw centralny, flankowany obustronnie przez mniejsze skrzydłowe bloki. Budynek został podpiwniczony, a powyżej otrzymał dwie kondygnacje, wysokie na 4,5 m każda. Główna klatka schodowa znalazła się na środkowej osi, w północnej części centralnego masywu, i została skomunikowana w osi poprzecznej z długim ciągiem korytarzowym. Osobną, boczną klatkę schodową zaprojektowano też przy wejściu od strony wschodniej; komunikowała ona wszystkie kondygnacje, łącznie z piwniczną, gdyż główna klatka służyła jedynie komunikacji parteru z piętrem. Aula znalazła się na piętrze, zajmując południową połowę centralnego masywu i osiągając imponującą wysokość 8 m. Pozostałą większość kubatury budynku zajęły rozlokowane w trakcie południowym i północnym pokoje służbowe oraz izby lekcyjne, których tylko na parterze znalazło się dziesięć. W sumie gimnazjum zaprojektowano dla 350 gimnazjalistów i 150 adeptów edukacji gimnazjalnej.

Ceglana budowla w stylu neorenesansu, cechująca się jeszcze dziś witrażowymi oknami w auli i bogatą dekoracją z terakoty, ceramicznych kształtek oraz profili, została nakryta pierwotnie dachem z falistej blachy cynkowej. Na zachód od szkoły znalazł się duży ogród na tyłach domu dyrektora gimnazjum. Z kolei od strony wschodniej wzniesiono wolno stojącą halę sportową do gimnastyki i zorganizowano duże boisko. Gimnazjum dysponowało także własną łaźnią dla uczniów, ulokowaną na tyłach dawnego pałacu Sułkowskich.

Królewskie Gimnazjum Komeńskiego funkcjonowało do momentu wprowadzenia polskiej administracji w Lesznie w 1920 r. Wówczas przemianowano je na Klasyczne Gimnazjum Męskie im. Jana Amosa Komeńskiego. W 1932 r. placówka została przekształcona w czteroletnie gimnazjum oraz dwuletnie liceum, które funkcjonowało tutaj do 1937 r. W miejsce przeniesionego liceum, do gmachu translokowano Gimnazjum Żeńskie, działające dotychczas w obecnej Szkole Podstawowej nr 2 przy ob. ul. Gabriela Narutowicza. W trakcie II wojny światowej władze okupacyjne urządziły w budynku szkołę zawodową.

Po zakończeniu okupacji hitlerowskiej, jeszcze w 1945 r. w gmachu rozpoczęły działalność żeńskie gimnazjum oraz liceum im. Marii Konopnickiej, funkcjonujące tutaj do 1950 r. Przez następne dwie dekady, do 1970 r., dawne królewskie gimnazjum było siedzibą Technikum Handlowego, a od 1970 do 1984 r. w budynku mieściło się II Liceum Ogólnokształcące. Po jego przeniesieniu do nowych gmachów szkolnych, przy pl. Tadeusza Kościuszki działało Studium Nauczycielskie. Od 1995 r. gospodarzem obiektu jest III Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego oraz Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych.

 

Bibliografia:

- Archiwum Państwowe w Lesznie, Akta miasta Leszno.

- Komolka Mirosława, Sierpowski Stanisław, Leszno. Zarys dziejów, Poznań 1987.

- Świderski Bronisław, Ilustrowany opis Leszna i ziemi leszczyńskiej, Leszno 1928.

- Urbaniak Miron, Modernizacja infrastruktury miejskiej Leszna w latach 1832–1914, Poznań 2009.

- http://www.3loleszno.eu/index.php/nasza-szkola/historia-szkoly